Na actualidade, as
Asociacións culturais son para nós parte da nosa cultura. Pero non sempre foi
así e estas asociacións tiñeron unha labor moi importante no impulso da nosa
cultura. Unha delas, que levou a cabo unha revolta cultural dende a súa sede
compostelana, foi a Asociación cultural O Galo.
Por
revolución cultural pode entenderse calquera corrente artística, filosófica e
estética que propoña e expoña expresións creativas innovadoras, orixinais ou
libres e que dalgún xeito resultan antagónicas ao canon ou tradición cultural
establecida á que os partícipes de tal revolución consideran retrógrada,
alienante ou asfixiante.
Exposición postais de Castelao en Santiago de Compostela organizado por O Galo |
Dende
que no piso de Salvador
García Bodaño
e Aurichu
Pereira, na
rúa compostelá do Preguntoiro, se incubase o xermolo do Galo ata hoxe, pasou algo
máis xa de medio século. Era o ano 1961 e Galicia e a súa cultura pasaban outra
vez por unha época escura. A sensibilidade co idioma e a
cultura propia uniu un grupo de mozos desvinculados do grupo Galaxia en torno á figura dun galo,
"símbolo dunha tarefa e dunha esperanza". Decidiron pasar á acción
pública disfrazados de organización que, tal e como expresaba nos seus
estatutos, fortalecería "o acervo dos valores patrios" da España de
Franco e que respectaría a lei de asociacións pola cal debía ser
"compatible coa moralidade" que seguía impoñéndose aqueles anos.
A pesar de ter que superar moitos obstáculos , o primeiro ano de actividade foi moi productivo . O evento que consolidou a idea de aqueles mozos foi unha mostra de pintura de artistas Galegos celebrada no Hostal dos Reis Católicos. Estreouse alí o logotipo da sociedade : o galo diseñado por Ventura Cores. A exposición 20 pintores gallegos reuníu a a corenta e cinco obras de artistas como Quesada ,Virxilio,María Antonia Dans ou Lugrís . Vicente Risco foi o encargado de inaugurar o programa das actividades.
Ese
mesmo ano tivo lugar a polémica representación da obra teatral As cadeiras, de Ionesco. O teatro foi unha das armas
que máis usou O Galo na súa particular loita.
Pronto puxeron en marcha a Escola Galega de Teatro. Ademais, no 1963 convocouse o Premio Castelao de teatro. Este galardón
xurdíu tras as protestas pola discriminación do galego nun certame que
organizaba o Sindicato Español Universitario (SEU) e que admitía obras en éuscaro e en catalán. As
protestas consistiron en organizar unha colecta para crear un certame teatral
propio. Esta iniciativa foi despois coñecida como a Campaña do peso.
Pronto
puxeron en marcha clases de galego, que impartían os membros da asociación. E
non era doado. A gramática explicábase de forma intuitiva, porque pouco se
sabía daquel idioma que se falaba na casa, pero que nin se escribía nin se
aprendía. As actividades completábanse con clases de canto e gaita, coa
colaboración de Cantigas e Agarimos. Xa no ano 1963 se empezaron a
celebrar conferencias de temas relacionados non só coa cultura, senón tamén coa
economía de Galicia.
A
pesar do activa que se mantivo a organización nos seus primeiros anos, os atrancos foron moitos. Os antecedentes
políticos dos integrantes da primeira directiva foron estudados pola comisaría
de Santiago para asegurarse de que a
organización non era "perigosa". Ademais, a cada reunión oficial da
directiva acudía persoal da Garda Civil. Pero aínda así, os integrantes do Galo
souberon estar entre as leis e sacar adiante un modelo de activismo cultural de
oposición ao Réxime que pronto imitarían noutros puntos de Galicia. A
asociación cultural O Facho da Coruña, que naceu 1963, é o mellor exemplo. Xa no 1964,
cunha nova Lei de Asociacións máis permisiva, xurdiron agrupacións por todo o
territorio galego que anunciaban o
rexurdir dunha cultura e un idioma.
Hoxe
segue esta asociación a ser un referente, con iniciativas culturais e artísticas
que podemos consultar na súa páxina :
No hay comentarios:
Publicar un comentario