lunes, 25 de febrero de 2013





O banco máis fermoso do mundo







Os asentos de Madeira delimitan o itinerario, dende o último tramo do Camiño da Costa ata a Ruta das Algas. Os viaxeiros deteñémonos a contemplar o Atlántico e as formacións rochosas que delimitan esta parte da costa de Ortigueira.


Este verán asomeime ó acantilado para ver os restos do embarcadeiro de Picón, un par de construcións, unha chalana e a rampla, partida á metade. Era o 12 de xullo de 2012. Entre o miradoiro da plaia do Sarridal, en Céltigos, ata a praia de Esteiro, xa en terras de Mañón, hai polo menos seis asentos de madeira, situados xusto á beira dos acantilados de Loiba.


A ruta dos bancos invita a camiñar e deterse para considerar unha paisaxe extraordinaria. Un paisano indícame que me acabo de sentar no banco máis fermoso do mundo, tradución aproximada da mensaxe que alguén escribiu hai tempo no respaldo: "The best bank of the World ".


Dende esta atalaia divísase o océano. Mar, ceo, rochas e as gaivotas que planean sostidas polo vento do norte. Ao oeste, mirando ao mar, o Cabo Ortegal e Os Aguillóns, e xa máis preto, acantilados de filitas e xistos e areais salpicados destas rochas afiadas. E as ondas apoderándose de todo. Mirando cara ao leste, comprobamos a proximidade de Estaca de Bares, o lugar máis setentrional da península. Aquí arriscan a vida os percebeiros, como no outro extremo, xunto ao faro de Cabo Ortegal.










Deixo atrás outro banco, o do miradoiro de Cadaval, xunto á baixada á praia de Fábrega. Son idénticos.Só cambia a luz.Cruce de camiños, punto de partida.Mensaxes que a xente plasma nos bancos. Nada varía, salvo a luz e o océano, agora máis escuro, en preamar.


O mellor banco do mundo hai que ir a velo. Non o dubidedes. Nin por un minuto.Á tardiña. É un momento máxico do día no que presenzas, dende o banco máis fermoso do mundo, o ocaso do sol na súa desaparición polo Océano Atlántico.




domingo, 24 de febrero de 2013




Ría de Ferrol: unha paisaxe ferida







Nace do río Xubia e faise verdadeira ría ao pasar a ponte Das Pías, alá onde os grandes estaleiros seguen desafiando vellas crises. É en principio ría marisqueira. A ría de Ferrol ofrece pola súa configuración privilexiada unhas magníficas condicións á vida mariña por constituír un perfecto abrigo dos ventos dominantes e os temporais.






Pero hai que navegar hasta Punta Leiras e chegar a Mugardos para descubrir a súa verdadeira riqueza. Fronte a Mugardos, que é vila atractiva nacida aos pés dun castro, está o mar do polbo, o máis saboroso dos moitos froitos destas augas.
Dende o mar, Mugardos é unha postal mariña. Co seu porto e a súa fachada marítima. Pero a Ría de Ferrol é ámbito natural de gran valor paisaxístico se nos subimos aos miradoiros máis próximos ou se a contemplamos dende calquera das fortalezas que a fixeron inexpugnables: a da Palma e a deSan Felipe.Bienes culturais que aínda poden converterse en Patrimonio da Humanidade-contemplándoas dende o mar ben se entende a grandeza defensiva desta enseada "onde nunca se aventurou a entrar frota inimiga".






Esta é a descrición que podemos atopar en calquera portal de internet sobre a Ría de Ferrol. Agora, que pasará dentro duns anos? En Ferrol atopámonos con tres graves problemas que poñen en perigo a nosa ría:

· A falta dunha planta que depure as verteduras urbanas e industrais ( en execución )

· Recheos que se fixeron na ría.

· E a última e máis importante, a planta de Reganosa, da que vou a falar.

As leis son semellantes ás teas de araña: deteñen ao débil e lixeiro e son desfeitas polo forte…

O noso mar, as nosas rías limpas e saneadas, son a mellor e a máis productiva e verdadeira piscifactoría. A que desde sempre foi fonte permanente de riqueza para este pobo, de riqueza socialmente compartida, posto de traballo para miles de homes e mulleres: a pesca e o marisqueo tradicionais e sustentábeis que estas empresas e este abandono ameazan destruír.












Destrúen, degradan e usurpan o que é de todas e todos ou de ninguén: o ambiente, os recursos naturais, a paisaxe e o territorio. Un rosario de industrias perigosas segue a espallarse polo país.
E se dicimos industria perigosa temos que dicir ben alto: Reganosa, Reganosa, na Ría do Ferrol, é un exemplo sangrante de temeridade, irresponsabilidade e desprezo pola cidadanía.

Cando se empezou a construir o porto exterior, fíxose co obxetivo de instalar alí a planta de gas. Pero unha vez máis, os intereses industriais-especulativos son maís importantes que os intereses da cidadanía e os da Ría de Ferrol en xeral: non se pensa na contaminación, na paisaxe ferida, nos fondos mariños,( e nas persoas que viven do marisqueo) e sobre todo, na seguridade dos habitantes da comarca de Ferrol.






E a planta de gas foi a parar a Mugardos. A moita xente tapáronlle a boca ofrecéndolle un posto de traballo, pero na práctica, non xenerou tantos postos de traballo como dicían. Moita xente segue a loitar polo cambio de ubicación da planta de gas, como se pode ver neste vídeo.Pero, a pesar de todo, sentencia incluida, aí segue.E nós, tamén debemos seguir loitando pola conservación da nosa Terra.



http://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=SCl5TzlydqU

http://youtu.be/SCl5TzlydqU




miércoles, 20 de febrero de 2013


Sacada por min






"A viaxe non remata xamais. Só os viaxeiros rematan. E tamén eles poden subsistir en memoria, en recordo, en narración... O obxectivo dunha viaxe é só o inicio doutra viaxe". José Saramago.
Hai moitas viaxes, moitos camiños e moitas maneiras de viaxar.
Sacada por min

VIAXES POR TERRAS DE GALICIA

Santo André de Teixido


Somos os galegos xente de tradicións e costumes ,de mitos e lendas ,conservadores de orixes e coa certeza de que a nosa terra de morriña e saudade garda rincóns para soñar.Uns deses lugares é Santo André Teixido,terra do meu avó materno ,terra que aprendín a querer e que adoito visitar polo menos unha vez ao ano.Gústame facer esa viaxe a pé ,andando ,disfrutando do camiño e das vistas espectaculares que nos regala a natureza ,e, ao mesmo tempo tratando de manter viva a tradición de ir camiñando a ver o Santo.

Sacada por min 
Camiño cara a Santo André.
Trece quilómetros dende Cedeira para iniciar a viaxe cara  ao que algúns consideraban o lugar onde empezaba o averno grazas a unha das súas lendas: "Vai de morto o que non foi de vivo".Está ben indicado e lévate por medio de natureza viva e de casas en proceso de restauración ata chegar ao camiño vello, alí onde antigamente comezaba a ofrenda e onde aínda hoxe, deixamos a nosa, xa que as pedras dos milladoiros ,dice a lenda, "falarán no xuízo final" para dicir que almas cumpriron coa promesa de ir a Santo André.Baixo as sete costas e atópome con moitos romeiros que veñen de visitar ao Santo .Chámame a atención unha muller que sube descalza .Falamos con ela e preguntámoslle por que vai así.Ela nos conta que tivo a súa filla moi enferma.Os médicos dicíanlle que non se podía facer nada.Pero deseguida lembróuse de Santo André ao que pedíu con grande fe que sanara á súa filliña .E sanou .Dende aquela,ven todos os anos ao santuario a agradecerlle ao santo o que fixo por ela.
Ao chegar ,vou coma sempre a visitar ao meu tío Antonio,que con 85 anos ,aínda que non o creades é o campaneiro do santuario .Cando queirades volo presento.Coméntolle o que vin na costa e cóntame que dende sempre recorda aos romeiros ,e tamén me dí que como antigamente non había estrada ,moitos destes romeiros quedabánse a durmir nas casas dos lugareños pois non había nin hai ningunha hospedaxe.Parece incrible que sendo o segundo lugar de Galicia en peregrinacións esté así a situación .
Agora vouvos levar por Santo André…






Tal e como se fai dende a cultura castreña, visito as pequenas rúas de Santo André .Todas son costas -costas- repletas de recordos nos baixos das casas dos seus habitantes, ata chegar á capela, da que xa o Padre Sarmiento falaba como pequena e pobre de adornos.É unha igrexa de estilo gótico mariñeiro, dunha soa nave. No altar maior hai un retablo barroco, do século XVIII, realizado por Miguel López de la Peña, e un relicario que contén un óso de Santo André .Como chegou aquí o óso do apóstolo? Por que está aquí o santuario ? A Barca do santo é outra das lendas de San Andrés de Teixido, que relata que o apóstolo chegou a este lugar en barca e debido á pouca visibilidade pola bruma chocou contra os acantilados e envorcou, quedando esta convertida en pedra.E, Por que San Andrés ? O Santo, algo envexoso da afluencia de peregrinos a Santiago, permanecía triste e apagado. Un día recibiu a visita do mesmo Señor en compañía de San Pedro. Como queira que o Santo formulase as súas queixas a tan insignes autoridades, o Todopoderoso prometeulle que ao seu santuario acudirían en romaxe todos os mortais e, quen non o fixera de vivo, viría a velo de morto.

Despois de visitar a capela, baixo cara á fonte dos tres canos. Bebo dos tres e pido un desexo para volver tras os meus pasos polas costas e polos recordos, onde non debemos deixar de falar cos paisanos e comprar os sanandresiños: as figuras feitas de pan e pintadas a man que representan a San Andrés, ao Pez...As boas rosquillas e recoller a " Herba de namorar" ( Armeria pubigera ) que,si sufrimos mal de amores, axudaranos a recuperar ao noso amado.E deixo este paraíso celta, ancorado no cume dunha elevada montaña, nos acantilados máis altos de Europa, como unha fortaleza de difícil acceso, onde ás veces, só poden entrar os mortos. E déixoa sabendo que a viaxe non remata, que son os viaxeiros os que se transforman.


REAL VILA DE MUGARDOS







A miña orixe paterna é Mugardos. Mugardos atópase xeograficamente no Golfo Ártabro. Os Romanos foron os que deron nome a este golfo, como referencia dos pobos que vivían nestas costas, os ártabros.
A vida de Mugardos estivo sempre vencellada ó mar; a súa historia non se concibe sen relación co mundo mariñeiro, de feito, a súa industria é servizos foron é son, o sustento e a fonte de riqueza da meirante parte dos mugardeses.
En Mugardos todo xira arredor do mar, un mar dónde o polbo, é o rei e o  protagonista indiscutible. Tanto é así, que no peirao celébrase o segundo sábado do mes de xullo a Festa do Polbo, unha xornada de exaltación do rei da gastronomía mugardesa, coa degustación do chamado Polbo á Mugardesa, receta típica e distinta, propia da localidade, gaiteiros e charangas incluidas.




O turismo que podes atopar en Mugardos é un turismo distinto, non masificado, ideal para o paseo, onde a natureza reina por riba de todo.
Administrativamente, atópase na zona norte da provincia da Coruña, na beira meridional da ría de Ferrol, integrado polas Rías da Coruña, Betanzos, Ares e Ferrol. Mugardos pertence á comarca de Ferrol, caracterizada por unha paisaxe verde e a beleza da súa costa, sendo paso ineludible do chamado camiño inglés a Compostela.  O Concello de Mugardos ten uns 5600 habitantes aproximadamente, distribuidos en catro parroquias que o son: Piñeiro, Franza, Meá é Mugardos.

PUNTOS DE INTERESE TURÍSTICO.

Os puntos de interese turístico , sempre relacionados coa paisaxe, máis destacados son:

O Castelo da Palma: fortificación a altura da estreita boca da ría de Ferrol, como infraestructura de apoio e defensa da ría do Ferrol co Castelo de san Felipe na beira oposta. Éstas fortificacións formaban un poderoso e insuperable triángulo de fogo e ademáis permitían a colocación dunha cadea que impedía a entrada de tropas inimigas, xogando importantes papeles estratéxicos.
O Peirao: típico lugar de porto de mar, dedicado para o paseo de mugardeses e turistas e con unha amplia oferta de locales onde degustar diferentes especialidades da gastronomía.  

O Cú da Raiña: No ano 1690, a princesa Mariana de Neoburgo veu para casar co rei de España Carlos II.Recalando en Mugardos, obrigada pola bravura do mar, desembarcou nunha pequeña e redondeada rocha ó pé do Castelo da Palma. Dende aquela, recibe o nome de Cú da Raiña, convertido hoxe nun pintoresco recuncho de grande interese turístico.

TRADICIÓNS MUGARDESAS:

A capela de san Antón: Romería que se fai todos os anos o 13 de Xuño.



 As rondallas: Tradición moi arraigada e cuxo día grande é a noite do 18 de Marzo.

 O voto de Chanteiro, que como conta a historia, ten a súa orixe nunha das pestes que afectara a comarca ferrolana en 1404, xa que existía en Chanteiro unha ermida baixo a advocación da Virxen dos Remedios e da Mercé. Orixe desta ermida está no descubrimento dunha imaxe da Virxen por uns pescadores ó pé dunha fonte . Esta ermida era a qué vían os pescadores tanto ó entrar como ó sair da ría. Saúdabana cos remos en alto e tíñanlle gran devoción. A ela acudiron os representantes das vilas da comarca para implorar á Virxen a desaparición da epidemia. A epidemia remitiu e as xentes da zona decidIron renovar a visita á ermida ofrecéndolle á Virxen 6 libras de cera.

Unha costume popular entre a xente mugardesa era e é inscribir a seus fillos nos centros culturales e deportivos do lugar, destacando: o Club de Remo, o Club de fútbol “Galicia de Mugardos” e as Rondallas.



Os primeros anos da miña vida paseinos en Mugardos. Non foron moitos , eu era moi pequeño cando me vin a vivir a  Ferrol, pero sempre tiven contacto coa miña familia e vou a míudo. Gústame ir alí  sempre  en torno a unha boa comida e recordos  familiares. Cóntanme que os meus tataravós eran homes de mar, e os meus bisavós foron emigrantes en Cuba e en América, tornando cando xa estaban xubilados. Eu non os coñecín, so sei  deles polas historias que me contaron os meus avós. O meu pai adícase tamén ao mar, pero en outros ámbitos. 
Os meus lugares preferidos do pobo son as rutas de senderismo , o peirao,  a pequeña Praia da Bestaruza, da que vivin preto dela e as espectaculares vistas que se poden admirar dende Montefaro.
Para rematar, dicir, que Mugardos é un lugar tranquilo, poboado de xente activa e traballadora. É un bo lugar para vivir.